پادکست معرفی حوزه کاری مهندسی صنایع: مدیر محصول
این بار از مدیریت محصول براتون میگیم و شروع می‌کنیم از بازار کار و مهارت های مورد نیاز برای مدیر محصول شدن و نحوه رزومه سازی برای این حوزه خاص و پردرآمد مهندسی صنایع
مدیر محصول یک شغل بسیار جذاب، چالشی و پرتقاضا و پر درآمد در کسب و کارهای نوین و استارتاپ هاست که مهارت های صنایعی رو انگار اصلا برای این شغل ساختن، پادکست مدیر محصول قراره دفتر این حوزه کاری رو یکبار برای همیشه ببنده. با یه جمله تاریخی شروع می‌کنیم :
مدیران محصول کسانی هستند که با ساخت محصولات جذاب و کاربرد پذیر دنیای قشنگ‌تری برای ما می‌سازند.
نور چشمای صنایعشو کل محتوای این مقاله رو درون پادکست مدیر محصول و از طریق رادیو صنایعشو گوش بدین تا حوصلتون هم سر نره!
همان‌طور که در هرم مازلو نیازهای اولیه ما از نیازهای مرتبط با فیزیولوژی شروع شده و به عزت نفس می‌رسد، هرم نیازهای کاربران محصول هم از نیازهای عملکردی آغاز شده و به کاربردپذیری و لذت‌بخشی می‌رسد.
مدیر محصول نیاز های مشتریان و کاربران را با دقت بررسی می‌کند
به بیان دیگر تا عملکرد محصولمان کامل و بی‌عیب نباشد و نیازهای اصلی کاربر از تعامل با محصولمان را رفع نکند صحبت از کاربردپذیری و تجربه‌کاربری بی‌‌معنی خواهد بود. برای مثال سایت آمازون با یک رابط‌کاربری نسبتا ساده ولی بسیار کارآمد تجربه بسیار مطلوب‌تری را نسبت به بسیاری از فروشگاه‌های آنلاین دیگر برای کاربران فراهم می‌آورد.
گاهی اوقات به‌جای رابط‌کاربری جذاب‌تر باید یک گام به عقب برگشت و کارآمدی محصول را از دید کاربر سنجید.
آیا تمام نیازهای مشتریان خود را رفع می‌کنیم؟ آیا کاربران ما به هدف خود از کار با محصول ما می‌رسند؟
با برطرف کردن این نیاز‌ها می‌توان به سراغ لایه‌های بالاتر مثل کاربرد پذیری و جذابیت‌‌بصری رفت. پیمودن هرم نیازهای کاربران از بالا به پایین باعث شکست محصول خواهد شد.
پادکست مدیر محصول صنایعشو، اولین پادکست در حوزه مدیریت محصول
ما تجربیاتمان را براساس نقطه اوج تجربه و پایان آن ارزیابی می‌کنیم. سفر لذت‌بخشی را تصور کنید که بعد از سال‌‌ها به یاد می‌آورید. اولین خاطرات در ذهن لذت‌بخش‌ترین خاطره یا بدترین خاطره آن سفر است و معمولا اتفاقات ساده و معمولی در حافظه نمی‌ماند.
در مدیریت محصول نیز می‌توانیم از این اصل برای خلق تجربه لذت‌بخش برای مشتریان استفاده کنیم. به همین دلیل است که سعی داریم در پیک‌های منفی استفاده از محصولمان تجربه بد کاربران را کاهش دهیم. برای مثال بسیاری از سرویس‌های اینترنتی سعی می‌کنند صفحات ۴۰۴ خود را به عنوان یک پیک منفی با پیام‌ها و تصاویر جذاب به تجربه بهتری تبدیل کنند. صنایعشو صفحه 404 را به صورت طراحی کرده که کاربر بتونه سریعا به هدف خود برسه، میتونین فیلم کوتاهی از رابط کاربری صفحه 404 کالج صنایعشو رو مشاهده کنین:
همین‌‌طور بسیاری از محصولات بعد از طی مسیر سفر مشتری در محصول با ارائه پروموشن یا پیشنهاد یا با کمک گیمیفیکیشن سعی در خلق پیک مثبت در محصول دارند. در طراحی محصول با توجه به پیک‌های مثبت و منفی و تجربه پایانی استفاده کاربر، تجربه کاربری بهتری را خلق کنید؛ پادکست مدیر محصول همه این نکات رو به صورت موشکافانه گفته.
از خوندن متن بیزاری؟ خو پادکست مدیر محصول رو گوش بده! هندزفری رو بزن تو گوشت تا خیلی ریلکس تمامی محتواهای این مقاله رو با صدا گوش بدین!!!
طراحی محصول بدون صحبت و کلمات به ما می‌آموزد.
حتما پیش آمده است که دستگاه و وسیله‌ای را خریداری می‌کنید و بدون نگاه کردن به راهنمای آن شروع به کار با آن می‌کنید، در این صورت می‌گوییم آن وسیله Afforfance مطلوب و مناسبی دارد. یا برعکس دستگاهی که حتی با خواندن چندباره راهنمای آن قادر به کار با آن نیستید.
دان نورمن در کتاب طراحی اشیا روزمره مثال درهای فروشگاهی یا مغازه‌ها را مطرح می‌کند که همه ما بارها به اشتباه آن‌ها را کشیده یا هل داده‌ایم و فهمیده‌ایم که باید عکس آن را انجام می‌دادیم. طراحی مناسب برای دستگیره نباید عناوین و برچسب “بکشید یا فشار دهید” بر روی در نیاز داشته باشد.
در طراحی محصولات آنلاین هم باید به Affordance در آیکون‌ها، دکمه‌ها، منو‌ها، برچسب‌ها، هشدارها و … دقت کنیم. طراحی مناسب نیاز به یادگیری و آموزش ندارد. Affordance مناسب سربار یادگیری محصولاتمان را کاهش می‌دهد و تجربه دلپذیری برای کاربر می‌سازد.
شرح وظایف و مسئولیت‌های هر مدیرمحصول بسته به شرکت و حوزه فعالیت می‌تواند متفاوت باشد اما مدل آقای Valentine Stefferz می‌تواند دید خوبی به حوزه مسئولیت‌های عمومی مدیران محصول بدهد و مدلی برای یادگیری مهارت های این حوزه باشد.
به قول آقای Jim Semick در کتاب Co-Founder & Chief Strategist :اکنون مدیریت محصول مبتنی بر داده در پایه و اساس اکثر محصولات موفق قرار دارد. مدیران عالی محصولات، داده های کمی را با بینش کیفی مشتری ترکیب می کنند تا تصمیمات معنی داری بگیرند.
داده ها نه تنها در مورد تعیین اولویت های صحیح بلکه در سنجش موفقیت آن اولویت ها و نتایج است.
تفاوت نقش های PM ،PO ،PA و Product Designer و CPO :
تفاوت مدیریت محصول PM (Product Manager) یا MINI CEO
مدیر عامل کوچک یه محصول یعنی مسئول یه محصول، یعنی مسئولیت اینکه یه محصول چی باشه چه جوری کار کنه چه جوری پول دربیاره چه جوری بازاریابی کنه چه جوری پیش بره توی بازارش چه جوری خودشو برند کنه طراحی محصولش چی باشه؛ همه مسئولیت های یه محصول با مدیریت محصولش هست.
یه مدیر محصول باید یه آدم جنرالیست(همه چیو یه مقدار میدونه) باشه که قوه تحلیل بالایی داره و میتونه خلاقانه همه چیو کنار هم بچینه و میتونه یه محصول موفق ارائه کنه، در راستای هدف محصول (هر محصول اهداف خودشو داره مثلا هدف یه محصول فروش بیشتر یا یه محصول تعداد کاربر بیشتر یا یه محصول تعداد تراکنش بیشتر هست و …) و در این جهت از تیم و منابع و ریسورس به نحو احسن استفاده کنه.
چرا مدیر محصول، مدیر عامل کوچک است؟
چون تصمیمات کوچک رو مدیر محصول میگیره و نیاز نیست همه تصمیمات رو خودش بگیره و میتونه تصمیمات بزرگ و حساس و اساسی و استراتژیک رو با صلاح دید مدیر عامل اصلی شرکت بگیره.
تو مسیر یادگیری مدیریت محصول چه نرم افزارهایی کار می‌کنیم؟
برای مدیریت محصول لازمه کد نویسی بلد باشیم؟
نه فقط کافیه بتونین با برنامه نویس ها تعامل کنین و بهشون بگین که چی میخواین یا با بقیه گروه هایی که دارن باهاتون کار میکنن، اصلا نیاز نیست کد نویسی بلد باشین، چون شما تیمی دارین که همه موارد رو انجام میده و شما فقط وظیفه تون BIND کردن تیمتون هست و تحلیل خروجی ها و تصمیم گیری در اون جهتی که باید حرکت کنین رو خوب بلد باشین بیزنس و UX رو خوب بلد باشین و بقیه چیزا رو در حالت کلی فقط باید بدونین.
نرم افزارهایی که در حوزه مدیریت محصول باید بلد باشین، بیشتر نرم افزار تحلیلی هست مثه اینا :
- گوگل آنالیتیکس (اطلاعات در مورد رفتار کاربر بهتون میده و با تحلیل اونا میتونین بهترین راه حل هارو ارائه بدین)
- گوگل تگ منیجر
- نرم افزار HOT JAR
- نرم افزار های مدیریت فرآیند توسعه محصول (جیرا، ترلو، اکسل، VISIO)
یه استارت اپ چه زمانی به مدیر محصول نیاز پیدا میکنه؟
یه استارت اپ در بهترین حالت توسط یه مدیر محصول راه اندازی میشه، چون باید تحلیل کنه اصلا وقتی یه استارت اپ میخاد راه بیفته یه نفر باید تحلیل بازار کنه که بدونه اصلا وارد این حوزه بشیم نشیم و کاربر تو اون حوزه چی میخاد و اگه بخایم وارد شیم چه طور در مارکت حرکت کنیم و خیلی چیزای دیگه
مدیر محصول مهم ترین کارش اینه نیاز محصول رو بشناسه و متناسب با اون محصول رو بسازه و طبق رفتار مشتری، بهترین راه حل رو تو محصول بزاره و همه اینا چیزیایی هست که یه مدیر محصول خوب میتونه یه محصول در یه استارت اپ رو به سمت موفقیت هدایت کنه؛ اگه با خوندن متن حال نمیکنی، پادکست مدیر محصول را از اول مقاله گوش بده تا تمامی محتواهای این مقاله رو در عرض 40 دقیقه کامل متوجه بشی!
پس حتی اگه خودتون بخاید یه استارت اپ یا کسب و کارم راه بندازین،کارشناس مدیریت محصول فوق العاده بهتون کمک میکنه.
مالکیت محصول (PO (Proderuct Own
اسم پرودامت منیجر را در تیم اسکرام میگن بهش مالک محصول یا همون PO که بیشتر بخش فنی و TASK نوشتن رو جلو میبره در حالی که PM بیشتر کارش با مسائل بیزنسی هست همون تحلیل بازار و تحلیل رقبا و تحلیل رفتار کاربر و …
این پادکست رو گوش بده و هر آنچه واسه آشنایی با حوزه مدیریت محصول نیاز داریو بهت یاد میدیم!
(Product DATA Analyst) PA تحلیلگر محصول
کسی که به تحلیل داده مسلطه و در تحلیل داده به مدیر محصول یا PM جهت تصمیم گیری های درست براساس دیتاها کمک میکنه و از دیتاهای مربوط به محصول که از رفتار کاربران به دست میاد استفاده میکنه تا از اون دیتاهای خام، علم و دانش بدست میان و جهت حرکتی محصول رو مشخص میکنه پس کارش مدیریت محصول نیست بلکه دستیار مدیریت محصول هست (مثلا تحلیل اینکه کاربری که از سایت ما گوشی آیفون میخره به احتمال 50 درصد، از سایت ما دو ماه دیگه میاد ایرپاد هم میخره یه همچین تحلیل هایی رو میده مدیر محصول که مدیر محصول طبق اون محصول رو رشد بده)
طراح محصول یا Product Designer
قبلنا تا اسم طراحی میومد ذهن ها میرفت سمت طراحی محصولات فیزیکی، مثه لوازم خانگی و خودرو یا هر محصول تجاری فیزیکی درحالیکه الان در این روز و قرن ما در تولید محصولات دیجیتال هم به طراحای محصول نیاز داریم :
هر فرد تعریف خود را از یک طراحی خوب دارد ولی در این بین تعریف طراح افسانه‌ای، دیتر رمز را می‌پسندم.
good design is” as little design as possible”
در روند تولید یه محصول دیجیتال کسی که بتونه این موارد رو به خوبی انجام بده، میشه بهش لقب طراح محصول رو داد :
- طراحی تعامل و تجربه کاربری (Interaction and User Experience)
- طراحی بصری و گرافیک (Visual and Graphics)
- طراحی تصاویر متحرک و انیمیشن (Motion and animation)
ولی اینم بدونین که کلا منظور از طراحی، بیشتر خلق محصول هست تا دیزاین! بهترین تعریفو از آقای اریکسون بشنویم در باب طراح محصول که طراح محصول اسپاتی‌فای هستن:
در کل بهتره طراح محصول یا PM یا PO یا PA کسی باشه که بیشتر روی وظایف تخصصی حوزه خودش متمرکز بشه نه اینکه همه چی دون باشه، در کنارش هم در سازمان و استارت اپ های مختلف بچرخه و تجربه های دیگه هم بدست بیاره ولی در حالت بهینه بهتره بدونیم که استارت‌آپ قدرت‌ش رو از تیم‌ها میگیره نه فرد. فردی که تمام موارد بیزینس رو بدونه و یک تنه ایده بده اتفاقا به ضرر بیزینسه.
مدیر محصول یه تیم هست نه فرد
تمام مواردی که گفتیم در باب مشاغلی که در حوزه مدیریت محصول وجود داره باید به صورت تخصص در تیم موجود باشه و تصمیم‌گیری هم باید در تیم باشه نه شخص. نزدیک‌ترین چیزی که به این عنوان شغلی داریم مالک محصول اسکرامی است که در خیلی از مواقع دروازه‌ای است برای انتقال دیتا بین تیم‌ها برای تصمیم‌گیری بهتر و جالب اینجاست که همین مالک محصول به سختی فراوان قابل تربیت کردن در سازمان‌هاست. حالا ما اینجا به دنبال مالک محصولی هستیم که دیزاین و فنی هم بدونه. عملا هم داریم به تیم محوری پشت می‌کنیم و هم به عدم تخصص. در ضمن رویا پردازی هم می‌کنیم که یک نفر هست که خدای حل مشکلات ماست.
CPO یا Chief Product Officer
مالک کل محصولات شرکت را میگن بهش CPO
مدیر محصول کیه و کارش چیه؟ این بار پادکست مدیر محصول را در اینستاگرام ببینید.
از کجا بفهمیم به مدیر محصولی علاقه داریم :
اگه اهل چلنج همون کارای چالشی و خلاقانه و آدم تحلیل گری هستین و اهل کسب تجربه و رشد کردن و البته رشد دادن یه محصول هستین، قدرت تصمیم گیری بالایی داری در زمان کم و سرعتی و اهل کارای با روتین آروم و کارمندی نیستی واسه مدیر محصولی ساخته شدی؛ چون توی این فیلد با دیتا سرو کار دارین با تحلیل رفتار کاربر سر و کار داری و باید بنا به دیتا تصمیم گیری کنی واسه محصول
همین الان از کالج صنایعشو واسه تعیین حوزه شغلی مناسب تیپ شخصیتیت و رزومه نویسی و ورود به بازار کار مهندسی صنایع مشاوره شغلی بگیر
بازار کار مدیر محصول :
بازارکار مدیریت محصول خوبه و همیشه جاب پوزیشن هاش بازه، از شرکت های بزرگ مثه دیجی کالا و اسنپ و دیوار و تپسی و کافه بازار و علی بابا تا یکتانت و… گرفته تا استارت اپ ها
بازارکار در ایران بهتر هست یا خارج؟
چونکه فضای استارتاپی توی ایران رشد داشته این جاب پوزیشن رو اکثر شرکت ها نیاز دارن و چه بسا یه شرکتی بارها برای محصولات مختلفش جاب پوزیشن استخدام مدیر محصول باز کنه و هنوز شرکت ها بزرگ اشباع نشدن از یه طرف کلی استارتاپ و ما مهندس صنایع قوی و متخصص تو حوزه مدیریت محصول کم داریم پس به بازار کار مدیریت محصول امیدوار باشین لطفا.
تعداد استارت اپ ها و بیزنس های آنلاین دارن زیاد میشن و همه بیزنس ها به سایت و اپ نیاز دارن در نتیجه بازار کار مدیریت محصول رو به رشد هست و چونکه رنج حقوقی در فضای استارت اپی با اختلاف بیشتره چون فضا تخصصی هست و افراد کمی تا حالا تونستن وارد شن و خودشون رو جا بندازن، عرضه کم و تقاضا بالا و قیمت میره بالا، در بازار کار خارج از ایران کشورهایی مثه کانادا تحقیقاتی که انجام شده، مشاغلی مثه PO، هفتگی 100 درخواست کار ثبت میشه.
سایت هایی جهت پیدا کردن موقعیت کاری مدیر محصول در خارج از ایران :
معرفی بهترین کتاب حوزه کاری مدیریت محصول و نکات مصاحبه و استخدامی :
Cracking the PM Interview: How to Land a Product Manager Job in Technology (Cracking the Interview & Career)
سخن آخر پادکست مدیر محصول صنایعشو برای خوانندگان عزیز :
- ایده راه اندازی یه شرکت در حوزه ارائه خدمات مشاوره مدیریت محصول به شرکت های تولیدی
با این سوال شروع کنیم که مدیر محصول فقط میتونه تو شرکت های اینترنتی کار کنه یا شرکت های خدماتی و تولیدی هم به مدیر محصول نیاز دارن؟
توی دنیا شرکت های تولیدی هم دارن از فیلد مدیریت محصول استفاده میکنن واسه تولید محصولاتشون ولی توی شرکت های تولیدی ایرانی این مورد فقط استفاده از متد اجایل هست و به همین اکتفا شده پس میتونین رو این حوزه تحقیق کنین و گپ ها و فاصله هاشو دربیارین و به شرکت های تولیدی هم خدمات مدیریت محصول بدین؛ اصلا یه بیزنس با همین موضوع ایجاد کنین همین امروز چون به شدت نیازش احساس میشه
دیدگاهتان را بنویسید